Afspenen van veulens; waar let je op?

Voor je het weet is dat wollige veulentje dat sinds het voorjaar in de wei loopt alweer groot genoeg om op eigen benen te leren staan. Het afspenen kan een stressvolle gebeurtenis zijn voor moeder en veulen. Wat kan je doen om het afspenen zo goed mogelijk te laten verlopen?

Timing van afspenen

In de natuur is het afspenen een geleidelijk proces en ligt de speenleeftijd op 9 tot 10 maanden. In gevangenschap worden veulens vaak al gespeend tussen de 4 en 6 maanden. Dit wordt gedaan omdat de fokmerrie dan soms al weer drachtig is en zij anders moet eten voor drie, of bijvoorbeeld omdat de merrie in de sport wordt gebruikt en de combinatie van zogen en presteren te veel energie vergt van de merrie. Het tijdstip van afspenen is daarnaast ook afhankelijk de gezondheid van het veulen en de gezondheid en het karakter van de merrie. Sommige veulens zijn er eerder klaar voor dan andere veulens. Er zijn geen exacte regels voor de timing, maar het allerbelangrijkste is dat het veulen gezond moet zijn en zelfstandig ruw- en krachtvoer kan eten.

Methoden van afspenen

Het afspenen van veulens kan abrupt gebeuren of geleidelijk. Beide methoden hebben hun voor- en nadelen en iedere fokker houdt er zijn eigen methode op na. Wanneer geleidelijk wordt afgespeend, wordt het veulen geleidelijk aan gewend aan de afwezigheid van de moeder. Bijvoorbeeld door de merrie even apart te hebben van het veulen als zij naar de hoefsmid moet of door één van beiden steeds vaker in een aparte box te zetten. Niet iedereen heeft hier de mogelijkheid toe, waardoor er ook wordt gekozen voor abrupt afspenen. Het veulen wordt dan zonder gewenningsperiode van de moeder gescheiden. Het veulen en de merrie kunnen dan het beste zo min mogelijk contact hebben. Denk hierbij ook aan het geluid, dat ze elkaar niet kunnen horen hinniken.

(Abrupt) afspenen kan een stressvolle gebeurtenis zijn voor het veulen. Het is daarom belangrijk dat het veulen tijdens de afwezigheid van de moeder gezelschap heeft van een leeftijdsgenootje. Een leeftijdsgenootje geeft steun tijdens deze periode, maar is ook nodig omdat veulens graag met elkaar spelen. Ongeacht de methode van afspenen is het belangrijk dat het veulen opgroeit in een sociale omgeving, waarbij het door de moeder en de oudere dieren in de kudde wordt gecorrigeerd en het met leeftijdsgenootjes kan spelen. Een veilige omgeving waar merrie en veulen zich niet kunnen verwonden en steun hebben van de vertrouwde kudde, helpt de stress van het afspenen te verminderen.

Voeding

Het is heel belangrijk dat het veulen op het moment van afspenen zelfstandig ruwvoer en krachtvoer kan eten. Veulens eten meestal vanaf een leeftijd van 4 of 5 weken al een beetje met de moeder mee en wennen zo behalve aan gras ook aan (kuil-)hooi en brokken.

Paardenbrok Optibreed XF70 is zo ontworpen dat het een brok is voor zowel merrie als veulen. Beiden hebben voeding nodig met een bovengemiddeld energie- en eiwitgehalte. De merrie omdat haar voedingsbehoefte door het dragen en lacteren enorm toeneemt en het veulen voor een goede groei. Doordat het veulen vanaf een paar weken oud al went aan kleine porties krachtvoer, is de overgang met het afspenen veel minder groot en is de spijsvertering van het veulen gewend aan andere voeders dan moedermelk. Dit voorkomt maagzweren. Wanneer een veulen met afspenen ‘ineens’ (veel meer) krachtvoer zou krijgen, kan dit bovendien leiden tot een groeispurt die problemen als gezwollen gewrichten en OC(D) kan geven.

Door de veranderingen en de stress kan het zijn dat het veulen tijdelijk minder eetlust heeft. Na ongeveer 2 dagen moet het veulen gewend raken aan de nieuwe omstandigheden en keert de eetlust terug. Door de omstandigheden verder zo veel mogelijk gelijk te houden, heeft het veulen de minste stress en des te meer eetlust het zal houden.

De melkproductie van de merrie droogt wanneer het zogen stopt, na ongeveer een maand vanzelf op. Bij abrupt afspenen is er meer kans op uierontsteking en moet dit goed gemonitord worden. Voer de merrie, afhankelijk van het tijdstip van afspenen en de conditie van de merrie, een paar dagen tot een week voor het afspenen daarom niet te veel eiwitten en geef haar goede (vrije) beweging.

Blijf op de hoogte en mis geen blogs!

Vul uw e-mailadres in en ontvang al onze nieuwe blogs direct in uw mailbox.